سوگنامه

متن زیر به نقل از وبلاگ سینمایی ایران  نگاشته شده است: 

امروز بانویی در قطعه ۶۶ ردیف ۶۹ و شماره ۶۲ بهشت زهرای تهران آرمید که سالیان سال با هنرنمایی اش در فیلمها و سریالها  و صحنه های تئاتر مشتاقان زیادی را با خود همراه میکرد ...

این مادر سینمای ایران بود که امروز غریبانه و در سکوت کامل خبری و بدون هرگونه اطلاع رسانی و سر و صدایی به دور از سایر همکاران متوفی خویش و در یکی از قطعات معمولی بهشت زهرا ( س ) به خاک سپرده شد .

معلوم نیست چرا و به چه علتی چنین هنرمند بزرگی را فوری و در سکوت کامل خبری و بدون هیچگونه اطلاع رسانی قبلی در یکی از قطعات معمولی بهشت زهرا ( س ) به خاک سپردند .

این امر در حالی است که برای هنرمندانی که از خیلی از جهات سطحشان از زنده یاد استاد حمیده خیرآبادی این مادر سینمای ایران پایین تر بوده مراسمهای این چنینی و آن چنینی بر پا نمودند .

آیا این حق چنین هنرمند ارزشمندی بود که اینگونه بی سر و صدا به خاک سپرده شود ؟

در خبرها اعلام شده بود که این هنرمند ارزشمند را بنا به وصیت خویش در مقبره خانوادگی اش دفن مینمایند در صورتی که طبق عکسهای منتشره از سوی سایر خبرگزاری ها این هنرمند را نه در یک مقبره خانوادگی که در یک قطعه معمولی به خاک سپرده اند .

در حالی که میباید جامعه هنری در این سوگ عظیم شرکت میجستند تنها تعداد محدود و انگشت شماری از اقوام و دوستان و همکاران این استاد برجسته در این مراسم شرکت داشتند ...

از میان همکارانش تنها تنی چند از هنرمندان من جمله : علی نصیریان - سینا رازانی - عسل بدیعی - امیر محمد زند - محسن قاضی مرادی - مهوش وقاری - مائده طهماسبی - صدرالدین شجره و ... حضور  داشتند .  

همچنین دخترش ثریا قاسمی در حالیکه لباس سبز رنگی بر تن داشت در این مراسم که تنها افراد معدودی در آن بودند حضوری چشمگیر داشت .

مهری شیرازی چهره پرداز سینما و بیتا منصوری مدیر تولید نیز از دیگر سینماگرانی بودند که در این مراسم حضور داشتند .

حمیده خیرآبادی قرار بود روز جمعه در نقش خودش پس از شش سال مقابل دوربین ابوالحسن داودی در سریال «زمین انسان‌ها» برود،اما فرصت نشد.

بیتا منصوری مجری طرح این سریال که در مراسم تشییع حاضر بود به ایسنا گفت: خانم حمیده خیرآبادی طی‌ مذاکراتی که چند روز پیش با ایشان داشتیم قرار بود در سریال ما بعد از 6 سال مقابل دوربین برود اما متاسفانه این فرصت فراهم نشد.

به گفته‌ی او؛ این سریال که «زمین انسان‌ها» نام دارد با محوریت پزشکان درحال ساخت است و قرار بود این هنرمند در نقش خودش حمیده خیرآبادی به عنوان یک بیمار به بیمارستان مراجعه کنند.

به گزارش ایسنا، حمیده خیرآبادی با نام مستعار(نادره) رکورد دار بازیگری در سینمای ایران تاکنون در بیش از سیصد فیلم سینمایی به ایفای نقش پرداخته و سه بار نیز نامزد دریافت سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل از جشنواره فیلم فجر شده است.

این بازیگر 86 ساله فعالیت هنری را با ایفای نقشی در تئاتر سال 1336 شروع کرد و بازیگری در سینما را با فیلم "میهن پرست" در سال 1332 آغاز نمود. از جمله فیلم‌های مطرح وی می توان به "طوقی" ، "اجاره نشین‌ها"، "مادر"، "بانو" "هنرپیشه" و "روز واقعه" و..... اشاره کرد.

خیر آبادی که در دو دهه 60 و 70 در نزدیک به 40 فیلم حضور پیدا کرده و از سال 77 که در فیلم "بازیگر" به ایفا نقش پرداخت، طی سالهای اخیر تنها در دو فیلم "توکیو بدون توقف" و "سرود تولد" بازی داشته است.

او در سال 86 به عنوان همیشه مادران سینمای ایران در جشن بازیگران سینمای ایران تقدیر شد.

خیر‌آبادی که توسط تهمینه میلانی تقدیر می‌شد، فقط در یک جمله‌ی کوتاه گفت:خدا را شکر می‌کنم که باز هم شما را می‌بینم.

انجمن بازیگران سینمای ایران در سوگ و نبود این بانوی ارزشمند سینمای ایران بیانیه ای صادر نموده که در زیر بخشی از آن را میخوانید :

بهار امسال در آخرین روز فروردین ماه، با اندوهی بزرگ رقم خورد و خانواده سینمای کشورمان را به سوگ نشاند. بانوی دوست داشتنی، بانوی همیشه مادر، همیشه مهربان‌ترین مادر، بانوی نادره هنر نقش‌آفرینی، حمیده خیرآبادی هم از میان ما رفت.
انجمن بازیگران سینمای ایران درگذشت این بازیگر پیشکسوت و عضو طلائی خود را به خانواده محترم ایشان، همکاران و تمامی هموطنان هنر دوست که سال‌های سال با آثار سینمائی و تلویزیونی وی مأنوس بوده و زیسته‌اند تسلیت عرض می‌نماید.
زمان و محل برگزاری مراسم ختم و یادبود ایشان متعاقبا به اطلاع خواهد رسید.

همچنین محمد علی کشاورز هنرمند پیشکسوت سینمای ایران نیز در سوگ از دست دادن بانو حمیده خیرآبادی چنین گفته است :

 او زنی بسیار فهمیده، باشعور و فوق‌العاده بود و نظیر او کمتر پیدا می‌شود.
این بازیگر قدیمی تئاتر، سینما و تلویزیون به بیان این مطلب به خبرنگار سینمایی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفت: در گذشت او را به همه مردم ایران تسلیت می‌گویم، او هنرمندی است که نمی‌توان جایگزینی برایش پیدا کرد. سال‌های سال برای فرهنگ و هنر کشور تلاش کرد و شرافتمندانه کار کرد.
کشاورز که در مجموعه‌ی تلویزیونی «پدرسالار» و «مادر» علی حاتمی با خیرآبادی همکاری داشته است، به‌خاطر این اتفاق بسیار متاثر شده و ادامه داد:آخرین باری که او را دیدم 26 فروردین‌ماه امسال بود که به‌خاطر روز تولدم به دیدنم آمد و این آخرین دیدارمان بود. 

بهزاد فراهانی: آدمی در لبخندش همه‌ی بهار را می‌دید

بهزاد فراهانی گفت:حمیده خیرآبادی در میان هنرمندان هم‌دوره‌اش مقتدرترین بود و این به دلیل فرهنگ بالایی است که به‌دست‌ آورده بود، بنابراین کارگردان‌ها کمتر می‌توانستند به او نکته‌ای یاد بدهند.

این بازیگر تئاتر، سینما و تلویزیون در گفت‌وگویی با ایسنا از حمیده‌ خیرآبادی به عنوان بانویی باسواد یاد کرد که تجربیاتش به سرمایه‌ای کلان تبدیل شده بود.

او ادامه داد: خانم خیرآبادی جز شخصیت‌های بسیار پیچیده‌ای بود که از فیزیک خودش استفاده‌ی لازم را دربازیگری می‌برد. این زن آنقدر با متن زندگی و شرایط جاری زندگی توده‌ها آشنا بود که نقش‌هایی استثنایی خلق کرد.

بهزاد فراهانی با اشاره به بیماری‌های سال‌های پایانی زندگی حمیده خیرآبادی افزود: هرچند کهولت سن و دشواری‌های زندگی او را آزار می‌داد. اما به هرحال بانوان پرقدرتی مانند ثریا و پروانه از او نگهداری می‌کردند و من از نزدیک شاهد بودم ثریا چگونه همواره در اندیشه‌ی مادر خویش بود.

او یادآور شد:حمیده خیرآبادی با اساتید بزرگی در دهه‌ی 30 کار کرده و دوره‌ی آموختنی‌هایش بسیار گسترده بود که همین موضوع موجب شد او در کنار رقیه چهره‌آزاد و عصمت صفوی جز بانوان ماندگار سینمای ایران باشند.

بهزاد فراهانی با گرامیداشت یاد و خاطره‌ی این هنرمند افزود: ویژگی دیگر او که فراموش‌نشدنی است، لبخند ویژه‌ی حمیده خیرآبادی است، آدم در این لبخند همه بهار را می‌دید.

مرتضی احمدی گفت: حمیده خیرآبادی مادر همه بچه‌های هنرمند بود

این بازیگر قدیمی گفت: بعد از رقیه چهره‌آزاد مادری هنرمندان به نادره رسید، او نسبت به همه علاقه‌مند و بسیار غمخوار و دلسوز بود.

مرتضی احمدی با اشاره به سال‌های فعالیت حمیده خیرآبادی در سینما و تلویزیون اضافه کرد: او بیش از 50 سال در این مملکت کار هنری کرد و زحمت کشید، اما در روزگاری که گرفتار بیماری‌های گوناگون بود در خانه‌اش کنار گذاشته شد و این پرسش برای من مطرح است که چرا این‌گونه تنها گذاشته شد. کسی که سال‌ها برای هنر این مملکت تلاش کرده بود.

او در پایان گفت: ما باید بیش از این قدر هنرمندان قدیمی خود را بدانیم.

ایرج راد در پی درگذشت حمیده خیرآبادی او را هنرمندی با روحیه‌ی بالای کاری، توصیف کرد.

این بازیگر که در فیلم «اجاره‌نشین‌ها» با حمیده خیرآبادی همکاری کرده است، به ایسنا، گفت: حمیده خیرآبادی نه‌تنها خودش روحیه بسیار بالایی داشت، بلکه این روحیه و انرژی را به دیگران هم منتقل می‌کرد که این ویژگی بسیار مهمی در کار او بود.

راد ادامه داد: او همواره برخوردهایی بسیار صمیمانه و محترمانه داشت و با تسلطی که بر کارش داشت به همکارانش آرامش می‌داد. به گونه‌ای که هرگز در همکاری با او احساس خستگی نمی‌کردیم، درحالی‌که گاه برای فیلمبرداری یک اثر ساعت‌های طولانی کار می‌کرد.

راد در پایان این گفت‌وگو با ابراز تأسف از درگذشت این هنرمند خاطرنشان کرد: او ارزش‌های کاری بسیار بالایی داشت و در طول زندگی هنری خود تجربیات فراوانی در تمام عرصه‌های نمایشی پیدا کرده بود و در تمام این زمینه‌ها مهارت و توانمندی بسیار داشت.

ابوالحسن داودی گفت:قصد داشتم در کار اخیرم «زمین انسانها» به حمیده خیرآبادی ادای دین کنم.

این کارگردان به ایسنا،گفت: به همین دلیل قسمتی را نوشتیم و قرار بود خانم خیرآبادی به‌عنوان بیمار با اسم و مشخصات خودش و بخشی از زندگی‌شان در این فیلم حضور داشته باشند و در یکی از قسمتهای فیلم به عنوان بیمار به بیمارستان مراجعه کنند.

متن را چند روز قبل به خودشان دادم تا آن را تصحیح کنند و جمعه مقابل دوربین بروند،اما این فرصت فراهم نشد.

داودی با اشاره به دیداری که چند روز قبل با خیرآبادی داشته است،یادآور شد:آخرین صحبتی که با ایشان داشتم تلفنی شب گذشته بود و دو سه شب پیش نیز به دفتر ما آمدند و با هم درباره‌ی کار صحبت کردیم.

این کارگردان با اظهار تاسف از چگونگی مراسم خاکسپاری حمیده خیرآبادی ادامه داد: این هنرمند 70 سال در عرصه فرهنگ‌وهنر این مملکت زحمت کشید و اگر ما فیلمبرداری را تعطیل نمی‌کردیم و با عوامل کار به مراسم نمی‌رفتیم،هیچ کدام از همکاران و هنرمندان در این مراسم حضور نداشتند و فقط دو سه تا از همسایه‌هایشان بودند.

او در عین حال اذعان داشت: این‌گونه تصمیم‌گیری برای خاکسپاری درست نبوده است، به هرحال این هنرمند فقط به خانواده و خودش تعلق ندارد بلکه به یک ملت تعلق دارد.

داودی یادآور شد: بلافاصله بعد از اینکه خبر درگذشت‌ ایشان را شنیدم به مدیرعامل خانه سینما زنگ زدم و گفتم که ایشان را دارند دفن می‌کنند و به ایشان اطلاع دادم که اگر می‌توانند کاری کنند تا افرادی حضور داشته باشند اما متاسفانه این اتفاق نیافتاد و ترتیب اثری ندادند و نمی‌دانم چرا خانه سینما وظایف خودش را فراموش کرده است. ؟!

این کارگردان با اشاره به صحبت‌هایی که با حمیده خیرآبادی داشته است، گفت: بخشی از سکانس‌های حضورشان در این فیلم براساس آن‌چه در واقعیت ایشان می‌گفتند، نوشته شده است. ایشان گلایه داشتند از اینکه فراموش شده‌اند.

این هنرمند به عنوان هنرمندی شایسته، 75 هزار تومان از طرح تکریم وزارت ارشاد می‌گرفتند و این موضوع مایه شرمساری است. نمی‌دانم خانه سینما و مسوولان سینمایی چگونه می‌توانند پاسخگو باشند؟!.

نصیریان: فرصت نشد با هم همکاری کنیم

علی نصیریان گفت:قرار بود در کار اخیر آقای ابوالحسن داودی « زمین انسانها» یک سکانس با هم بازی کنیم، اما این فرصت متاسفانه فراهم نشد.

این بازیگر قدیمی سینما و تئاتر که در مراسم خاکسپاری حمیده‌خیرآبادی حضور داشت با اشاره به پنج، شش دهه تلاش و حضور حمیده خیرآبادی در هنر ایران به ایسنا،گفت: با کمال تأسف در هیچ فیلمی با هم هم‌بازی نبودیم ولی نسبت به ایشان ارادت دارم و کار ایشان را می‌پسندم.

او در عین حال گفت: قرار بود در کار اخیر آقای ابوالحسن داودی « زمین انسانها» یک سکانس با هم بازی کنیم، اما این فرصت متاسفانه فراهم نشد.

علی نصیریان توضیح داد: قرار بود من در یک سکانس به عنوان پزشک بیمارستان برای عیادت و احترام به سراغ حمیده خیرآبادی بروم و خوشحال بودم که قرار است با هم همکاری کنیم و با کمال تأسف این اتفاق نیافتاد اما امیدواریم یک سکانس به یاد ایشان در این کار گنجانده شود.

وی با اشاره به مراسم خاک‌سپاری خیرآبادی به ایسنا گفت: این مراسم خیلی سریع انجام شد و برای ما خیلی تعجب‌برانگیز بود که این‌قدر سریع اتفاق افتاد و ما و گروه کار به زحمت توانستیم خودمان را به بهشت‌زهرا (س) برسانیم.

نصیریان اذعان داشت:به هرحال اینقدر سرعت در مراسم خاکسپاری باعث شد که ارگان‌ها و گروه‌ها نتوانند اطلاع‌رسانی کنند و جمعیت کمی در مراسم حاضر بود. بنابراین امیدوارم با توجه به حضور موثر خانم خیرآبادی در عرصه‌ی هنر، خانه تئاتر و سینما و ارگان‌های مربوطه یک مراسم برای ایشان و در شان این هنرمند داشته باشیم، تا جبران مراسم تشییع جنازه‌ای باشد که امروز انجام شد.

 داریوش اسدزاده: با شنیدن این خبر شوکه شدم

داریوش اسد‌زاده هنرمندی که از سال 26 با حمیده خیرآبادی همکاری داشته است او را انسانی بسیار بزرگوار، با استعداد و هنرمندی باتجربه، صمیمی و خونگرم دانست.

این هنرمند قدیمی به ایسنا گفت: دو سه روز پیش با ایشان صحبت کردم و امروز بعد از شنیدن این خبر واقعا شوکه‌ شده‌ام چرا که این ماجرا برای من باور‌کردنی نیست.

اسدزاده ادامه داد: حمیده خیرآبادی جز آن دسته از بازیگران زن بود که نامش جاودان شد. او همواره به بازیگر مقابلش الهام می‌داد و دارای انرژی و قدرت بسیاری بود که آن را به دیگر همکارانش منتقل می‌کرد و نمی‌توان برای او جایگزینی پیدا کرد.

هم‌چنین صدرالدین شجره دیگر بازیگر تئاتر و تلویزیون هم با ابراز تاسف فراوان از درگذشت این هنرمند گفت: تکرار چنین درگذشت‌هایی در فروردین‌ماه امسال بسیار آزار‌دهنده است. امیدوارم دیگر شاهد وقوع چنین اتفاقاتی نباشیم.

او ادامه داد: از سی‌وهفت‌هشت سال پیش که ایشان را می‌شناختم بسیار نازک‌طبع و حساس بود و همواره با مهربانی با دیگران برخورد می‌کرد.

اما مائده طهماسبی بازیگری که قرار بود در اثر جدید ابوالحسن داوودی با خیرآبادی همبازی شود به ایسنا گفت: از 6 ماه پیش که بحث ساخت این اثر مطرح شد بسیار خوشحال و علاقه‌مند بودم زیرا قرار بود در این برنامه برای اولین‌بار با خانم خیرآبادی همبازی شوم، اما شنیدن خبر درگذشت ناگهانی ایشان همانند پتکی برسر ما فرود آمد و گویی همه ما که مشتاق همکاری با او بودیم در حالت خلاء به‌سر می‌بریم.

طهماسبی افزود: لبخند زیبای او همواره در نظرم هست و امروز صبح نیز هنگام مراسم خاکسپاری لبخند او از ذهنم بیرون نمی‌رفت. همکاری با هنرمندان با سابقه برای ما غنیمت است که متاسفانه این فرصت برایم دست نیافت تا با خانم خیرآبادی همکاری کنم .