اعمال عید فطر

اعمال عید فطر

از جمله لیالى شریفه شب عید فطر می باشد و درفضیلت و ثواب عبادت و احیاى آن احادیث ‏بسیار وارد شده و روایت‏ شده است که آن شب کمتراز شب قدر نیست . برای درک این شب عزیز انجام اعمالی از ائمه علیهم السلام به ما سفارش شده است :

1- در هنگام غروب آفتاب غسل انجام شود.

2- آن شب به نماز، دعا، استغفار، درخواست ازحق تعالى و بیتوته در مسجد احیا گردد.

3- بعد از نماز مغرب و عشا ، نماز صبح و نمازعید فطرذکر؛" الله اکبر الله اکبر، لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لله الحمد الحمد لله على ما هدانا و له الشکر على ما اولانا " گفته شود.

4- بعد ازنماز مغرب و نافله آن ، دستها را بسوى آسمان بلند کرده و بگوید:" یا ذاالمن و الطول یا ذاالجود یا مصطفی محمد و ناصره صل على محمد وآل محمد و اغفرلی کل ذنب احصیته وهو عندک فی کتاب مبین." پس به سجده برود و صد مرتبه در سجده بگوید: " اتوب الى الله " پس هرحاجت که دارد از حق تعالى بخواهد که ان شاء الله تعالى بر آورده خواهد شد. در روایتی از ‏شیخ آمده که: بعد از نماز مغرب به سجده رود و بگوید" یا ذاالحول یا ذاالطول یا مصطفیا محمدا و ناصره صل على محمد وآل محمد واغفرلی کل ذنب اذنبته و نسیته انا و هو عندک فی کتاب مبین." سپس صد مرتبه " اتوب الى الله " بگو.

5- زیارت امام حسین علیه السلام که فضیلت ‏بسیار دارد.

6-  ده مرتبه ذکر" یا دائم الفضل علی البریة یا باسط الیدین بالعطیة یا صاحب المواهب السنیة صل علی محمد وآله خیرالوری  سجیة واغفرلنا یا ذاالعلی  فی هذه العشیة." که ازاعمال شب جمعه است، گفته شود.

7- ده رکعت نماز که در شب آخرماه رمضان اقامه می شود که به صورت پنج نمازدو رکعتی ، درهر رکعت بعد از حمد، سوره توحید ده بارخوانده شود. و در رکوع وسجود ده مرتبه ذکر" سبحان الله والحمدلله ولا اله الاالله والله اکبر" گفته شود. پس از نمازهزارمرتبه استغفار کند وبعد ازآن سربه سجده گذارد وبگوید:" یا حی یا قیوم یا ذاالجلال و الاکرام  یا رحمان الدنیا والاخرة و رحیمهما یا ارحم الراحمین  یا اله الاولین والآخرین اغفرلنا ذنوبنا و تقبل منا صلواتنا و صیامنا و قیامنا."

8- بعد از نماز مغرب و نافله آن دو رکعت نماز بجا آورد، در رکعت اول بعد از حمد هزار مرتبه توحید و دررکعت دوم بعد از حمد، یک مرتبه توحید بخواند. بعد از سلام سر به سجده بگذارد و صد مرتبه ذکر" اتوب الى الله " گفته شود. پس ازآن بگوید: " یا ذاالمن والجود یا ذاالمن والطول یا مصطفی محمد صلى الله علیه وآله  صل على محمد وآله و افعل بی کذا و کذا و به جاى کذا حاجات خود را بطلبد و روایت است که حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام این دو رکعت را به این کیفیت ‏بجا مى‏آورد پس سراز سجده برمى‏داشت و مى‏فرمود به حق آن خداوندى که جانم به دست قدرت او است هرکه این نماز رابخواند، هر حاجتی از خدا بطلبد البته عطا کند و اگر به عدد ریگهاى بیابان گناه داشته باشد خدا بیامرزد. و در روایت دیگر به جاى هزارمرتبه توحید صد مرتبه وارد شده است. شیخ و سید بعد از نماز این دعا را نقل کرده‏اند: " یاالله  یاالله  یاالله  یا رحمان یاالله  یا رحیم یاالله  یا ملک یاالله  یا قدوس یاالله  یا سلام یاالله  یا مؤمن یاالله  یا مهیمن یاالله  یاعزیز یاالله  یا جبار یاالله  یا متکبر یاالله  یا خالق یاالله  یا بارئ یاالله  یا مصور یاالله  یاعالم یاالله  یا عظیم یاالله  یا علیم یاالله  یا کریم یاالله  یا حلیم یاالله  یا حکیم یاالله  یا سمیع یاالله  یا بصیر یاالله  یا قریب یاالله  یا مجیب یاالله  یا جواد یاالله  یا ماجد یاالله  یا ملی یاالله  یا وفی یاالله  یا مولى یاالله  یا قاضی یاالله  یا سریع یاالله  یا شدید یاالله  یا رئوف یاالله  یا رقیب یاالله  یا مجید یاالله  یا حفیظ یاالله  یا محیط یاالله  یا سیدالسادات یاالله  یا اول یاالله  یا آخر یاالله  یا ظاهر یاالله  یا باطن یاالله  یا فاخر یاالله یا قاهر یا الله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا ودود یاالله  یا نور یاالله  یا رافع یاالله  یا مانع یاالله  یا دافع یاالله  یا فاتح یاالله  یا نفاح [نفاع] یاالله  یا جلیل یاالله  یا جمیل یاالله  یا شهید یاالله  یا شاهد یاالله  یا مغیث ‏یاالله  یا حبیب یاالله  یا فاطر یاالله  یا مطهر یاالله  یا ملک یاالله  یا مقتدر یاالله  یا قابض یاالله  یا باسط یاالله  یا محیی یاالله  یا ممیت ‏یاالله  یا باعث‏ یاالله  یا وارث یاالله  یا معطی یاالله  یا مفضل یاالله  یا منعم یاالله  یا حق یاالله  یا مبین یاالله  یا طیب یاالله  یا محسن یاالله  یا مجمل یاالله  یا مبدئ یاالله  یا معید یاالله  یا بارئ یاالله  یا بدیع یاالله  یا هادی یاالله  یا کافی یاالله  یا شافی یاالله  یا علی یاالله  یاعظیم یاالله  یا حنان یاالله  یا منان یاالله  یا ذاالطول یاالله  یا متعالی یاالله  یا عدل یاالله  یا ذاالمعارج  یاالله  یا صادق یاالله  یا صدوق یاالله  یا دیان یاالله  یا باقی یاالله  یا واقی یاالله  یا ذاالجلال یاالله  یا ذاالاکرام  یاالله  یا محمود یاالله  یا معبود یاالله  یا صانع یاالله  یا معین یاالله  یا مکون یاالله  یا فعال یاالله  یا لطیف یاالله  یا غفور یاالله  یا شکور یاالله  یا نور یاالله  یا قدیر یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  یا رباه یاالله  اسالک ان تصلی على محمد و آل محمد و تمن علی برضاک و تعفوعنی بحلمک و توسع علی من رزقک الحلال الطیب من حیث احتسب و من حیث لا احتسب فانی عبدک لیس لی احد سواک ولا احد اساله غیرک یا ارحم الراحمین ما شاء الله لا قوة الا بالله العلی العظیم. پس به سجده مى‏روى و مى‏گویى: یاالله  یاالله  یاالله  یا رب یا رب یا رب یا منزل البرکات بک تنزل کل حاجة اسالک بکل اسم فی مخزون الغیب عندک والاسماء المشهورات عندک المکتوبة على سرادق عرشک ان تصلی على محمد وآل محمد وان تقبل منی شهررمضان و تکتبنی من الوافدین الى بیتک الحرام و تصفح لی عن الذنوب العظام و تستخرج لی یا رب کنوزک یا رحمان.

9- چهارده رکعت نمازاقامه کند.بعدازهردو رکعت سلام دهد ودرهر رکعت بعد ازحمد، یکبارآیةالکرسی و سه مرتبه توحید خوانده شود. براى هررکعت، ثواب عبادت چهل سال وعبادت هرکه درآن ماه روزه گرفته و نماز خوانده اعطاء می شود.

10- شیخ درمصباح فرموده که درآخرشب غسل کن وبر سجاده خود تا طلوع فجربنشین وعبادت کن.

اعمال روزعید

1- بعد ازنمازصبح ونمازعید آن تکبیراتى را که درشب عید ذکر شد، گفته شود.

2-پرداخت زکات فطره پیش ازنمازعید.

4- انجام غسل روزعیداست.که زمان آن بعدازطلوع فجر تا زمان به جا آوردن نمازعید است. در هنگام غسل بگو: " اللهم ایمانا بک وتصدیقا بکتابک واتباع سنة نبیک محمد صلى الله علیه وآله." و پس ازغسل بگو:" اللهم اجعله کفارة لذنوبی وطهر دینی اللهم اذهب عنی الدنس."

5- برای اقامه نمازعید لباس نیکو پوشیده وازعطراستفاده نمایید.

6- پیش از نماز عید، دراول روزافطار کنى. و بهتر آن است که به خرما یا به شیرینى باشد. و شیخ مفید فرموده مستحب است خوردن مقدارکمى ازتربت‏ سیدالشهداء علیه السلام که براى هر دردى شفا است.

7- قبل ازخروج ازمنزل برای نمازعید، دعایی را که ازامام باقرعلیه السلام روایت شده را بخوانی: " اللهم من تهیا فی هذاالیوم اوتعبا اواعد واستعد لوفادة الى مخلوق رجاء رفده ونوافله وفواضله وعطایاه فان الیک یا سیدی تهیئتی و تعبئتی واعدادی واستعدادی رجاء رفدک وجوائزک ونوافلک و فواضلک و فضائلک وعطایاک و قد غدوت الى عید من اعیاد امة نبیک محمد صلوات الله علیه وعلى آله ولم افد الیک الیوم بعمل صالح اثق به قدمته ولا توجهت ‏بمخلوق املته ولکن اتیتک خاضعا مقرا بذنوبی واسائتی الى نفسی فیا عظیم یا عظیم یا عظیم اغفرلی العظیم من ذنوبی فانه لا یغفرالذنوب العظام الا انت ‏یا لا اله الا انت ‏یا ارحم الراحمین."

8- اقامه نمازعید.

9- زیارت امام حسین علیه السلام.

10- دعاى ندبه خوانده شود. سید بن طاوس فرموده که چون ازدعا فارغ شود به سجده رود و بگوید:" اعوذ بک من نار حرها لا یطفى و جدیدها لا یبلى وعطشانها لا یروى" پس گونه راست را برخاک بگذارد و بگوید:" الهی لا تقلب وجهی فی النار بعد سجودی وتعفیری لک بغیرمن منی علیک بل لک المن علی" سپس گونه چپ را برخاک بگذارد و بگوید: " ارحم من اساء واقترف واستکان واعترف" پس به حال سجده شود وبگوید:" ان کنت‏ بئس العبد فانت نعم الرب عظم الذنب من عبدک فلیحسن العفو من عندک یا کریم " پس از آن صد بار بگوید: العفو العفو.

دوست داشتن یا نداشتن سینما مساله این است

 امروز روز ملی سینما است، بهترین فرصت برای بیان نظرات سینماگران و بهترین فرصت برای مرور رفتار مسوولان با سینما. هنری که تنها چند سال پیش فرصتی برای آشنایی مردم دنیا با ایران بود، فرصتی بود برای بهتر جلوه دادن ایران در مقابله با تخریب‌ها و صفت‌های نادرستی که به ایران داده می‌شد، همانند تروریست و خیانتکار و... و این سینماگران بودند که در برابر تمام این مسائل موضع می‌گرفتند. این بار سینماگران بودند که پرچم ایران را در بسیاری از کشورها بالا می‌بردند. ‌

‌ رفتار مردان دولت نهم ‌

از همان تیرماه سال 84 که رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد انتخاب شد، حذف و سختگیری بر سینمای اجتماعی در دستورکار قرار گرفت. اینک با پایان سومین سال ریاست‌جمهوری ایشان می‌توان چنین نتیجه گرفت که وی و وزیر منتخبش توانسته‌اند در کمرنگ کردن سینمای اجتماعی و خانه‌نشین کردن سینماگران قدیمی موفق باشند و نتوانستند به رونق سینمای مذهبی و دفاع مقدس کمک کنند. همان‌طور که <صفارهرندی> در جمع دانشجویان بسیجی عنوان کرد، هم به تساهل و تسامح متهم هستند و هم به سانسور و سختگیری. در این بین یک اتفاق دیگر هم افتاده است؛ حجم زیادی از فیلم‌های اکران‌شده حداقل در امسال تفاوتی با <فیلمفارسی> ندارند؛ موضوع‌های عاشقانه، سطحی و ازدواج. با این پیشینه به سراغ عملکرد دولت نهم با سینما می‌رویم. ‌

سینما باشد یا نباشد؟ ‌

در این مدت اظهارنظرهای مختلفی از طرف دولتمردان درباره سینما شده است؛ روزی وزیر و روزی دیگر رئیس سازمان صدا و سیما. وزیر محترم ارشاد هرچند همیشه انتقاد و حتی نقل‌قول از خود را زاییده تصورات برخی روزنامه‌نگاران می‌داند و عنوان می‌کند تمام جنجال‌ها از سوی آنان عنوان می‌شود اما نگاهی به نقل‌قول ایشان می‌اندازیم. ‌

نامهربانی رئیس صدا و سیما با سینما ‌

صدا و سیما با بودجه کلان و لایتناهی‌اش که با دریافت آگهی‌ها باید روز به روز بیشتر شود اما مرتب اعلام می‌کند کمبود بودجه دارد. بخش زیادی از ساعت روزهای تعطیل و اعیاد این رسانه به پخش فیلم‌های سینمایی ایرانی و خارجی اختصاص دارد. رئیس این نهاد عنوان کرد که به دلیل عدم رعایت حجاب اسلامی بسیاری از فیلم‌های سینمایی ایرانی را نمی‌توانند نمایش دهند. ‌

فیلم‌ها پشت در اکران ‌

زمان زیادی نگذشته است که خبرگزاری فارس خبر داد از بین 190 فیلمی که آماده نمایش هستند یا برای نمایش عمومی آماده می‌شوند، 92 فیلم از سال‌های گذشته پشت خط مانده‌اند و هنوز راهی به پرده نقره‌ای نیافته‌اند. از این بین حداقل 22 فیلم تکلیفش معلوم نبود. ‌

خاک آشنا (بهمن فرمان‌آرا)، تسویه‌حساب (تهمینه میلانی)، نیوه ‌مانگ- اکنون در پیاده‌روها اکران می‌شود( -بهمن قبادی)، طلای سرخ، دایره و ‌آفساید - هر سه به صورت سی‌دی قاچاق منتشر شدند( -جعفر پناهی)، سفر به هیدالو- فیلمی با خصوصیات مورد قبول دولتمردان تنها به دلیل حضور بازیگری از اکران بازماند( -مجتبی راعی)، خواب تلخ- بیش از 30 حضور جهانی داشت و بسیار زیبا به مقوله مرگ و مذهب می‌پرداخت- و آتشکار - پروانه نمایش دارد اما نگذاشتند اکران شود( -محسن امیریوسفی)، جزیره آهنی (محمد رسول‌اف)، رای باز (مهدی نوربخش)، به رنگ ارغوان( -ابراهیم حاتمی‌کیا)، ترانه تنهایی تهران - نماینده ایران در کن پس از سه سال ( -سامان سالور)، آنجا (عبدالرضا کاهانی) و ‌باد ما را خواهد برد- 7 دقیقه حذف برای یک شعر ( -عباس کیارستمی) از جمله این فیلم‌ها هستند. به این فیلم‌ها آثار دیگری را هم می‌توان اضافه کرد مانند <ماه وش> ساخته محمد درمنش که او خود مدتی مسوول در اداره نظارت و ارزشیابی فیلم‌ها بود اما او هم فیلمش مجوز نگرفت. ‌

حضور خارجی ‌

اعلام شده است که حضور در جشنواره‌های خارجی هم باید با مجوز ارشاد باشد. چندی پیش حضور گلشیفته فراهانی در یک فیلم مطرح ‌هالیوودی سبب شد که خبرگزاری فارس از تنظیم آیین‌نامه‌ای در این باره خبر دهد. آیین‌نامه‌ای که در آن برای این‌گونه حضورها هم باید اجازه گرفت. البته این موضوع انگار فعلا فراموش شده است.

پروانه‌هایی برای برباد رفتن سرمایه و اعتماد

مسائل زیادی درباره فیلم‌های سینمایی متعدد مطرح شده است؛ از اینکه این فیلم‌ها پروانه ساخت ندارند و براساس قول و قرارها ساخته شده‌اند و اینک برخلاف آن عهدها رفتار شده است. بسیاری از این فیلم‌ها پروانه ساخت دارند و این موضوع با تاکید بر آمار خود وزارت ارشاد و بنیاد سینمایی فارابی است اما همین فیلم‌ها هنگامی که برای دریافت مجوز نمایش ارسال می‌شوند حتی سال‌ها منتظر می‌مانند. البته هیچ دلیلی ندارد که مطمئن شد فیلمی که پروانه نمایش دارد امکان اکران بگیرد. نمونه‌اش دو فیلم <آتشکار> و <سنتوری> است. جالب اینکه وقتی سازندگان فیلم سنتوری به دیوان‌عالی کشور شکایت کردند، وزارت ارشاد از این جهت مقصر شناخته شد. با این حال هنگامی که با مسوولان صحبت می‌کنیم در این باره جوابی نمی‌دهند و از سوی دیگر سینماگران از سرمایه‌ای صحبت می‌کنند که برپایه این اعتماد و این پروانه ساخت اولیه در این میان بر باد رفته است؛ هرچند وزارت ارشاد در مواردی عنوان می‌کند که حاضر به پرداخت خسارت است. در این بین خسارت معنوی و اتلاف وقت چه می‌شود؟

در بنیاد فارابی بسته است ‌

بنیاد فارابی هر ماه گزارشی درباره وضعیت فیلم‌ها ارائه می‌کند. در آخرین گزارش تعداد فیلم‌های امسال از بعد جشنواره فیلم فجر تاکنون حدود 89 فیلم بود. روال این بنیاد حمایت از فیلم‌ها در مراحل مختلف است همچون اهدای مواد خام و فیلم و زینک یا در مراحل بعدی به صورت وام یا به عنوان سازنده اصلی فیلم وارد عمل می‌شود. البته چندی پیش عنوان شده بود که بنیاد فارابی دادن وام را موکول به حضور فیلم در جشنواره کرده است که ایل‌بیگی به عنوان مدیر روابط عمومی این بنیاد تاکید دارد: <این اتفاق نیفتاده است. در سال‌های قبل شده است که تهیه‌کنندگانی کار را نیمه‌تمام گذاشته‌اند تا به این وسیله در آستانه جشنواره بتوانند وام یا پول بیشتری دریافت کنند. اما چنین چیزی امکان ندارد.> در طول این مدت که شاه‌حسینی به عنوان مدیر بنیاد فارابی انتخاب شده است تنها دوبار در برابر خبرنگاران قرار گرفت که یک‌بار به دلیل جشنواره فیلم فجر بود و با انواع انتقادها روبه‌رو شد که البته بی‌پاسخ ماندند. بسیاری از سینماگران می‌گویند در این بنیاد بسته شده است و مدیر روابط عمومی در این‌باره سکوت می‌کند. ‌

بزرگان غایبند ‌

چندین سینماگر بزرگ در عرصه سینمای ایران فعالیت می‌کنند که با احترام از آنان یاد می‌کنند؛ داریوش مهرجویی، بهمن فرمان‌آرا، مسعود کیمیایی، عباس کیارستمی و ناصر تقوایی. ‌

اکنون داریوش مهرجویی خانه‌نشین است آن هم هنرمندی که بسیاری بر هنرش تاکید دارند. البته او اکنون مشغول نوشتن و ترجمه کردن است. یکی از آخرین آثارش <کودک سرگردان> ترجمه <سام شپارد> است. ‌

بهمن فرمان‌آرا کارگردانی است که در آثارش همواره بر مذهب تاکید داشته است و حتی فیلم <خانه‌ای روی آب> جایزه مذهبی بین‌الادیان را دریافت کرده است. او در سال‌های آخر دولت اصلاحات نامه‌ای نوشت که امکان کارکردن برایش فراهم نیست. بعد از رفت و آمد بسیار به او مجوز ساخت <خاک آشنا> را دادند، اما جشنواره فیلم امسال با ماجراهایی که پیش آمد هیچ امکانی برای نمایش این فیلم فراهم نکرد. این امکان هنوز هم فراهم نیست. ‌

مسعود کیمیایی دو فیلم در مدت این سه سال ساخته است. اما تازگی‌ها انگار کشف شده است که او هم در پیش از انقلاب فیلم می‌ساخته چون هجمه‌های مختلفی نسبت به او شده است. او در آخرین نظرش عنوان کرده است: <این فیلم از بهترین فیلم‌هایم خواهد بود. امیدوارم دادن این مجوز آن‌قدر دیر نشود که فایده‌ای نداشته باشد> او نیز البته این روزها علاوه بر نوشتن فیلمنامه این اثر همچون دیگر همکارش، ناصر تقوایی، در حال نوشتن است. ‌

عباس کیارستمی سال‌ها است که آثارش را در بیرون ایران می‌بینند و در ایران از او خبری نیست. او با فیلم <شیرین> در ونیز حاضر شد. اعتراضی که تعدادی از تماشاگران به این فیلم داشتند سبب شد تا انتقادهای زیادی به او در ایران شود انگار همه منتظر این اتفاق بودند تا بهانه‌ای برای تخریب او پیدا کنند. ‌

در آستانه روز ملی سینما 51 تن از اهالی سینما آرزوهایشان را برای سینمای ملی ایران به بخش سینمایی ایسنا بیان کردند. ‌

کمال تبریزی:‌ آرزو می‌کنم سینمای ایران، ‌

پرمخاطب باشد ولی مبتذل نباشد! ‌

دینی باشد ولی شعاری نباشد! ‌

شاد و مفرح باشد اما بی‌بو و خاصیت نباشد! ‌

جسور باشد اما در محاق توقیف نباشد! ‌

و بالاخره دارای قوانین متعادل نظارت و ارزشیابی باشد ولی هر کسی از هر کجا درباره آن تصمیم نگیرد! ‌

همه اینها را گفتم ولی یک ضرب‌المثل قدیمی هست که می‌گوید: آرزو بر سینمای جوان کشور ایران عیب نیست! ‌

عزت‌الله انتظامی:‌ فیلم‌های خوب ساخته شود و سینما جهش بالایی داشته و سرازیر نشود. ‌

رضا کیانیان:‌ آرزو می‌کنم فیلم‌هایی که بازی کردم نمایش داده شوند، به همین سادگی. ‌

عبدالحسن برزیده:‌ بچه‌های فیلمساز بتوانند فیلم‌های موردعلاقه‌شان را بسازند. ‌

منیژه حکمت:‌ دوست دارم نگاه سیاسی به سینما نشود و مسوولان آن را فرزند خلف این آب و خاک بدانند. ‌

ابوالفضل جلیلی:‌ مسوولان سینمایی دست از اختلافات سلیقه‌ای بردارند و این پرچم برافراشته‌شده سینمای ایران را، که حاصل رنج دوستان قدیم است، برافراشته نگاه دارند. ‌

علیرضا رئیسیان:‌ خداوند به سینماگران صبر ایوب عطا کند و به دولتمردان مربوط به حوزه فرهنگ هم شجاعت برای درک فرهنگ بدهد. ‌

جمال ساداتیان:‌ این اختلافات تمام شود و سینما جایگاه اساسی خودش را پیدا کند و فیلم‌هایی که شرایط اکران ندارند اکران شوند. ‌

مهرداد فرید:‌ دخالت‌های دولت در سینما به حداقل برسد و بخش خصوصی مسوولیت فیلم‌هایی که تولید می‌کنند، را خود بر عهده بگیرد، مردم هم در انتخاب فیلم‌ها انتخاب‌کننده‌های خوبی باشند. ‌

ظجهانگیر کوثری:‌ روزی برسد که فیلم‌های فرهنگی و هنری با فیلم‌های تجاری اکران شود. ‌

محمدعلی نجفی:‌ این سینما بخش فرهنگی و هنری‌اش از قید سیاستمداران و دولت رها شود.

محمدعلی طالبی: فضای سینما آزاد شود. ‌  

منبع:روزنامه اعتماد ملی 

مهدی (عج)

هدویت سر بزرگ الهی و معجزه ای از معجزات تاریخ ادیان و انبیا»

موعود اسلام

امید به رهایی و سعادت انسان، یکی از کهن ترین آرزوهای مقدس، به ویژه در میان دین باوران بوده است و آنچه در آثار مکتوب ادیان در این باره دیده می شود، همین دغدغه ها و اعتقاد فراگیر و کهن است که در تعالیم پیامبران نیز انعکاس یافته و تایید شده است.در این میان، سنت و عترت پیامبر با تفصیل بی سابقه ای به این موضوع پرداخته اند. از این رو می توان گفت موعود سنت و عترت، شناسنامه ای بس روشن و کارنامه ای به مراتب روشن تر از موعود امت های پیشین دارد. اما امتیاز ویژه روایات اهل بیت و منابع شیعی در این است که بر مقوله غیبت مهدی(عج) توجه بی نظیر و فوق العاده ای شده است تا آنجا که عنوان بسیاری از رساله ها و کتاب هایی که در سده های نخست نوشته شده « کتاب الغیبه » است. بنابراین بسیاری از منابع اهل سنت که به غیبت مهدی موعود اشاره نکرده اند، از ولایت او نیز سخنی به میان نیاورده اند. از این رو می توان گفت که ولادت و غیبت مهدی(عج) از مهم ترین نقاط اختلاف میان کلام شیعی و سنی است. با وجود این می توان براساس روایات مورد وفاق شیعه و اهل سنت به عناصر مشترک بسیاری درباره موعود اسلام دست یافت: لقب او مهدی (راه یافته) است; نامش همنام پیامبر محمدبن عبدالله است; از خاندان پیامبر و از فرزندان فاطمه دخت پیامبر است; در آخر زمان حتی اگر از عمر جهان یک روز بیش نمانده باشد، خداوند آن روز را طولانی خواهد کرد تا او قیام کند و به خلافت برسد، خداوند کار او را یک شبه به سامان می رساند; او زمین را پس از آنکه پر از ظلم و ستم می شود، پر از عدل و داد خواهد ساخت; مردم در پرتو ولایتش به نعمتی بی سابقه دست خواهند یافت و مال را بی حساب و فراوان خواهند بخشید; او از خلفا و امیران دوازده گانه ای است که پیامبر خدا آمدن آنان را پس از خود بشارت داده است. غیبت مهدی (عج) با مراجعه به منابع روایی و تاریخی، دانسته می شود که موضوع غیبت، یکی از مهم ترین و دغدغه آمیزترین موضوعات سده های نخست هجری بوده است. سخنان پیامبر و امامان معصوم درباره مهدی و غیبت او، از حدود دویست سال پیش از غیبت کبرا، یعنی از اوایل قرون دوم هجری در صحیفه ها و نوشته های متعددی به همت یاران و شاگردان ائمه گردآوری شده اند. این نوشته ها که به اصول مدونه شهرت یافتند، اساس کتاب های قرن چهارم و پنجم درباره غیب مهدی موعود را تشکیل می دهند. و جالب آنکه عناوین این کتاب ها نیز مانند اصول مدونه، «کتاب الغیبه» است. شیخ صدوق با اشاره به رویای خود که در آن، حضرت مهدی(عج) دستور تالیف کتابی را درباره غیبت می دهد، یادآوری می کند که کتاب وی در اطاعت چنین امری و با تکیه بر همان اصول مدونه تدوین شده است.همزمان و بلکه پیش از تدوین این اصول، شاهد برخی رویدادها و نیز جنبش های مذهبی و سیاسی هستیم که به گونه ای، ریشه در هر دو موضوع غیبت حجت و مهدویت دارند. منابع تاریخی و کتاب های ملل و نحل به رویدادها و تحولاتی از این دست اشاره می کنند که برخی از آنها بیش از دویست سال پیش از ولادت حجت بن الحسن العسکری رخ داده اند.مهدویت و غیبت مهدی در قاموس روایی اهل بیت، از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است. هر چند کسانی بر اثر غفلت و بی توجهی به مفاد تفصیلی این روایات، در حیرت و شک افتادند، کسانی نیز از این غفلت سو» استفاده کرده ، سبب اختلاف شدند و همین امر بود که عالمان شیعه و نیز دانشمندان اهل سنت را بر آن داشت تا با تهیه و تدوین رساله ها و کتاب هایی، ابعاد مهدویت را روشن کنند.از جمله مسائلی که در این کتاب ها مورد بحث قرار گرفته، این است که آیا امکان دارد انسانی به مدت طولانی زنده بماند؟ و در صورت اثبات امکان طول عمر، چه رازی در غیبت مهدی موعود نهفته است؟ آنچه ذیلا می آید، مطالبی است که بزرگان در پاسخ به این پرسش ها داده اند و یا در توضیح و تکمیل پاسخ آنان می توان ارائه کرد. طول عمر مهدی(عج) از منظر  اهل سنت و شیعه، مهدویت مانند نبوت، از امور غیبی و از اسرار دینی است. ظهور مصلح نجات بخش، موعود بسیاری از ادیان و کتاب های دینی، به ویژه قرآن کریم است نباید سرنوشت دستگاه مهدویت را به روش های محدود علوم گره زد; در عین حال موضوعی چون طول عمر مهدی موعود، از هر سه منظر دین، عقل، و علم قابل دفاع است. امکان طول عمر، بر انان که باورهای خود را به مطالعات علمی و دانش بشری گره می زنند نیز پذیرفتنی است. مشاهدات ساده ما و نیز اطلاعاتی که آگاهانه در اختیار ما نهاده اند، امکان طول عمر را به روشنی اثبات می کند.سید مرتضی در کتاب الامالی، نام و شرح حال شمار بسیاری از دراز عمران را آورده است. در میان آنان به کسانی با عمری حدود 150 تا 300 سال بر می خوریم و بر فرض که عمر طولانی بر خلاف قوانین طبیعی شناخته شده باشد، چنان که پیش از این گفتیم، دستگاه مهدویت از اسرار الهی و معجزه ای از معجزات مکرر تاریخ ادیان و پیامبران است. راز غیبت مهدی موعود (عج) در روایتی از امام صادق آمده است که در قائم سنتی از موسی و سنتی از یوسف و سنتی از عیسی و سنتی از محمد است. سنت او از موسی آن است که بیمناک و نگران است، سنت او از یوسف آن است که مانند ناشناخته بودن یوسف در میان برادرانش در میان مردم ناشناخته است. سنت او از عیسی سیاحت و گردشگری است; سنت او از محمد جهاد است. تمثیلی که در این روایت دیده می شود، در حقیقت تبیین فلسفه مهدویت به کمک مثال است. از این روایت دو نکته به دست می آید: نخست آنکه مهدی (عج) ثمره نبوت است ودیگر آنکه داستان مهدی در عصر خود مانند داستان موسی در عصر فرعونیان است. خاطره ولادت او چون موسی در خاطره ها بود که به رغم تدابیر سخت فرعون زمان به دنیا آمد و تا ظهور کبری، مانند موسی برای غیر از شیعیان ناشناخته خواهد بود، چنان که یوسف نیز برای برادرانش ناشناخته بود و سرانجام با شمشیر که سمبل حدید و قدرت است، به عدل و داد قیام خواهد کرد.با تامل در مفاد روایات دیگر، روشن می شود که این روایت تنها به بخشی از اسرار غیبت اشاره کرده است و آن این است که شرایط غیبت مهدی (عج) مانند شرایط غیبت موسی در عصر فرعون است که حتی در دامن فرعون پرورش یافت، اما نبوت و دعوت خود را از بیم فرعونیان به مدت طولانی و تا پس از بازگشت از نزد شعیب به تاخیر انداخت. مفاد برخی از روایات این است که غیبت مهدی (عج) پدیده ای ضروری است که جز باطل گرایان، در آن تردید نمی کنند. راز این غیبت مانند راز غیبت حجت های دیگر خدا پیش از مهدی، تنها پس از ظهور آشکار خواهد شد; چنان که راز و حکمت آنچه خضر نبی انجام داد، از زخمی کردن کشتی و کشتن جوان و بالا بردن دیوار افتاده، تا هنگام جدایی وی از موسی آشکار نشد. آری، غیبت مهدی(عج) پدیده ای است الاهی و سری از اسرار خدا و غیبی از امور غیبی اوست که با علم و ایمان به حکیم بودن او تصدیق می کنیم که افعال او حکیم و استوار است، هر چند رازش بر ما مکشوف نباشد. از این روایت و روایات مشابه دیگر در می یابیم که اولا، غیبت حجج الاهی از سنت های جاری خداست که پیش از مهدی (عج) بارها درباره آنان تکرار شده است; ثانیا، غیبت اولیای الهی جزئی از امور غیبی است که هر خدا باور دینداری باید به آن ایمان داشته باشد، چنان که به امور ناپیدای دیگری چون فرشتگان و جنیان و عذاب قبر و سوال دو فرشته نکیر و منکر در عالم قبر را باید باور کند; ثالثا، راز و حکمت واقعی غیبت مهدی(عج) را تنها خدا می داند و به اولیای الاهی نیز اجازه افشای آن داده نشده است. از این رو برخی از بزرگان شیعه، با تکیه بر مبانی امامت و مهدویت و ولادت مهدی (عج)، تاکید کرده اند که راز غیبت مهدی (عج) مانند راز شماری از حقایق و احکام الاهی مانند بوسیدن حجرالاسود، ناشناخته است. برخی دیگر، غیبت آن حضرت را مانند آیات متشابه قرآن دانستند که چه بسا مدلول ظاهری آنها امور غیر قابل پذیرشی چون جبر و تشبیه است و همگان به این آیات ایمان داریم، در حالی که مدلول واقعی و یقینی آنها را نمی دانیم.

ماه رجب و توصیه‌های حضرات ائمه‌ی معصومین علیهم السلام

حضرت رسول صلی الله علیه و آله و سلم:

ماه رجب ماه بزرگ خداست و ماهى در حرمت و فضیلت به آن نمی‌رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب، ماه خداست و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امّت من است.

کسى که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خشنودى بزرگ خدا گردد و غضب الهى از او دور گردد و درى از درهاى جهنّم بر روى او بسته گردد.

حضرت موسى بن جعفرعلیه السلام:

هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنّم یک ساله از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد.

رجب نام نَهرى است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرین تر هر که یک روز از رجب را روزه دارد البتّه از آن نهر بیاشامد.

حضرت صادق علیه السلام:

حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرموده اند: ماه رجب ماه استغفار اُمّت من است؛ پس در این ماه بسیار طلب آمرزش ‍ کنید که خداوند آمرزنده و مهربان است و رجب را اَصَبّ مى گویند؛ زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امّت من بسیار ریخته مى شود پس بسیار بگویید اَسْتَغْفِرُ اللّهَ وَاَسْئَلُهُ التَّوْبَةَ.

ابن بابویه به سند معتبر از سالم روایت کرده است که گفت: در اواخر ماه رجب به خدمت حضرت صادق علیه السلام رفتم. چون نظر مبارک آن حضرت بر من افتاد فرمود: آیا در این ماه، روزه گرفته‌اى؟ گفتم: نه والله! اى فرزند رسول خدا! فرمود: آن قدر ثواب از تو فوت شده است که ارزش آن را به غیر خدا کسى نمى‌داند.

بدرستی که این ماهی است که خدا آن را بر ماه‌هاى دیگر فضیلت داده و حُرمت آنرا عظیم نموده و براى روزه داشتن آن گرامى داشتن را بر خود واجب گردانیده است. پس گفتم یَابْنَ رَسُولِ اللّهِ! اگر باقیمانده‌ی این ماه را روزه بدارم، آیا به بعضى از ثواب روزه داران آن فایز مى گردم؟

فرمود: اى سالم! هر که یک روز از آخر این ماه را روزه بدارد خدا او را از شدّت سَکَراتِ مرگ و از هول بعد از مرگ و از عذاب قبر، ایمن گرداند و هر که دو روز آخر این ماه را روزه دارد بر صراط بآسانى بگذرد و هر که سه روز آخر این ماه را روزه دارد ایمن گردد و بَرات بیزارى از آتش ‍ جهنّم به او عطا کنند.

و روایت شده که اگر شخص ‍ قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد:

سُبْحانَ الاِْلهِ الْجَلیلِ سُبْحانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبیحُ اِلاّ لَهُ سُبْحانَ الاْعَزِّ الاْکْرَمِ سُبْحانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَهُوَ لَهُ اَهْلٌ

منزه است خداى بزرگ منزه است آنکه تنزیه و تسبیح جز براى او شایسته نیست منزه است خداى برتر و کریمتر منزه است آنکه لباس عزت در بردارد و شایسته آن است

التماس دعا

فضیلت ماه رجب

بدانکه این ماه و ماه شعبان و ماه رمضان در شرافت تمامند و روایت بسیار در فضیلت آنها وارد شده بلکه (از حضرت رسول صلى الله علیه و آله روایت شده که: ماه رجب ماه بزرگ خدا است و ماهى در حرمت و فضیلت به آن نمى‏رسد و قتال با کافران در این ماه حرام است و رجب ماه خدا است و شعبان ماه من است و ماه رمضان ماه امت من است کسى که یک روز از ماه رجب را روزه دارد مستوجب خوشنودى بزرگ خدا گردد و غضب الهى از او دور گردد و درى از درهاى جهنم بر روى او بسته گردد) (و از حضرت موسى بن جعفر علیهما السلام منقول است که: هر که یک روز از ماه رجب را روزه بدارد آتش جهنم یکساله راه از او دور شود و هر که سه روز از آن را روزه دارد بهشت او را واجب گردد)
(و ایضا فرمود که: رجب نام نهرى است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرین‏تر هر که یک روز از رجب را روزه دارد البته از آن نهر بیاشامد) (و از حضرت صادق علیه السلام منقول است که حضرت رسول صلى الله علیه و آله فرمود که: ماه رجب ماه استغفار امت من است پس در این ماه بسیار طلب آمرزش کنید که خدا آمرزنده و مهربان است و رجب را أصب مى‏گویند زیرا که رحمت خدا در این ماه بر امت من بسیار ریخته مى‏شود پس بسیار بگوئید  (أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَسْأَلُهُ التَّوْبَةَ) و ابن بابویه به سند معتبر از سالم روایت کرده است که گفت: رفتم بخدمت حضرت صادق علیه السلام در اواخر ماه رجب که چند روز از آن مانده بود چون نظر مبارک آن حضرت بر من افتاد فرمود که آیا روزه گرفته‏اى در این ماه گفتم نه و الله اى فرزند رسول خدا فرمود که آنقدر ثواب از تو فوت شده است که قدر آن را بغیر خدا کسى نمى‏داند به درستى که این ماهى است که خدا آن را بر ماههاى دیگر فضیلت داده و حرمت آن را عظیم نموده و براى روزه داشتن آن گرامى داشتن را بر خود واجب گردانیده پس گفتم یا ابن رسول الله اگر در باقیمانده این ماه روزه بدارم آیا به بعضى از ثواب روزه‏داران آن فایز مى‏گردم فرمود اى سالم هر که یک روز از آخر این ماه روزه بدارد خدا او را ایمن گرداند از شدت سکرات مرگ و از هول بعد از مرگ و از عذاب قبر و هر که دو روز از آخر این ماه روزه دارد بر صراط به آسانى بگذرد و هر که سه روز از آخر این ماه را روزه دارد ایمن گردد از ترس بزرگ روز قیامت و از شدتها و هولهاى آن روز و برات بیزارى از آتش جهنم به او عطا کنند) و بدانکه از براى روزه ماه رجب فضیلت بسیار وارد شده است و روایت شده که: اگر شخص قادر بر آن نباشد هر روز صد مرتبه این تسبیحات را بخواند تا ثواب روزه آن را دریابد سُبْحَانَ الْإِلَهِ الْجَلِیلِ سُبْحَانَ مَنْ لا یَنْبَغِى التَّسْبِیحُ إِلا لَهُ سُبْحَانَ الْأَعَزِّ الْأَکْرَمِ سُبْحَانَ مَنْ لَبِسَ الْعِزَّ وَ هُوَ لَهُ أَهْلٌ